□ئانار بۇلۇت\شىنجاڭ گېزىتى مۇخبىرى سو رۇڭجى
4 - ئاينىڭ 1 - كۈنى سائەت 11دىن 5 مىنۇت ئۆتكەندە، ئۈرۈمچى شەھىرىنىڭ تىيانشان رايونلۇق بازار نازارەت قىلىش - باشقۇرۇش ئىدارىسىدە، شەھەر ئاھالىسى ھەنىپە توختى يېپيېڭى يەككە سودا - سانائەتچى تىجارەت كىنىشكىسىنى ئالدى. بۇ يەككە سودا - سانائەتچى تىجارەت كىنىشكىسىگە ئۇنىڭ كەلگۈسىگە بولغان ئۈمىدى يۈكلىنىپلا قالماي، تېخىمۇ مۇھىمى بۇ، شىنجاڭدىكى يەككە سودا - سانائەتچىلەرنىڭ تەرەققىيات تارىخىدىكى بىر ئابىدە بولۇپ قالدى، بۇ، شىنجاڭ تارقاتقان 2 مىليونىنچى يەككە سودا - سانائەتچى تىجارەت كىنىشكىسى ئىدى.
سىياسەتنىڭ ئىللىق نۇرىدا جاسارەت بىلەن ئۆسۈپ يېتىلىش
1979 - يىلى، ئىسلاھات - ئېچىۋېتىش بۇرغىسىنىڭ چېلىنىشىغا ئەگىشىپ، يەككە سودا - سانائەتچىدىن ئىبارەت بازار ئىگىلىكىنىڭ بۇ «ھۈجەيرە»سى رەسمىي قوزغىتىلدى. 1980 - يىلى 12 - ئايدا، مەملىكەت بويىچە تۇنجى يەككە سودا - سانائەتچى تىجارەت كىنىشكىسى تارقىتىلدى، بۇ نېپىز تىجارەت كىنىشكىسىنىڭ كەينىگە ئىسلاھات - ئېچىۋېتىشنىڭ ھەيۋەتلىك دولقۇنى مۇجەسسەملەنگەنىدى.
1981 - يىلى 3 - ئاينىڭ ئاخىرىدا، شىنجاڭدىكى يەككە سودا - سانائەتچى تەرەققىي قىلىپ 13 مىڭدىن كۆپرەككە، كەسىپكارلار سانى 18 مىڭدىن كۆپرەككە يەتتى. بۇ يەككە سودا - سانائەتچىلەرنىڭ مۇتلەق كۆپ قىسمى يېمەك - ئىچمەك كەسپى، مۇلازىمەت كەسپى قاتارلىق 3 - كەسىپ بىلەن شۇغۇللىناتتى. ئۇلارنىڭ تىجارىتى تارقاق، جانلىق، چاققان ئىدى، كوچىمۇكوچا يۈرۈپ تىجارەت قىلىدىغان بولۇپ، تىجارەت قىلغاندا ۋاقىت بىلەن ھېسابلاشمايتتى، قىزغىن، ئەتراپلىق مۇلازىمەت قىلىپ، سوتسىيالىستىك ئومۇمىي مۈلۈكچىلىك ئىگىلىكىدە تولۇقلىما رول ئويناپ، بازارنى جانلاندۇرۇپ، ئاممىغا قولايلىق ياراتتى.
ئەينى چاغدا، ئۈرۈمچى شەھىرى، غۇلجا شەھىرىدىكى سودا - سانائەت باشقۇرۇش تارماقلىرى مەبلەغ سېلىپ، بىر قىسىم سايىۋەنلەرنى ياساپ، بىر قىسىم تىجارەت ئورۇنلىرىنى بەلگىلەپ، يەككە سودا - سانائەتچىلەرنىڭ تەرەققىياتىنى ھەر جەھەتتىن قوللىدى.
پارتىيە 18 - قۇرۇلتىيىدىن بۇيان، يەككە سودا - سانائەتچىلەر جۇش ئۇرۇپ راۋاجلاندى، شىنجاڭدا تىزىمغا ئېلىنغانلارنىڭ ئومۇمىي سانى 2012 - يىلىنىڭ ئاخىرىدىكى 582 مىڭ 800دىن كۆپىيىپ بۈگۈنكى كۈندە 2 مىليونغا يەتتى.
بۇ سانلارنىڭ ئارقىسىدا، ھەنىپە توختىغا ئوخشاش سانسىزلىغان ئىگىلىك تىكلىگۈچىلەر بار، سىياسەتنىڭ ئىللىق نۇرىدا جاسارەت بىلەن ئۆسۈپ يېتىلىۋاتقانلارنىڭ سىيماسى بار.
يەككە سودا - سانائەتچىلەر ئاممىنىڭ تۇرمۇشىغا ئەڭ بىۋاسىتە مۇلازىمەت قىلغۇچىلار، ئىشقا ئورۇنلىشىش، ئىگىلىك تىكلەشتىكى مۇھىم مەنبە ۋە «سۇ ساقلاش كۆلچىكى» بولۇپ، گەۋدىلىك بولغان خەلققە قولايلىق يارىتىش، خەلققە نەپ يەتكۈزۈش رولىغا ۋە ئورتاق بېيىش، ئورتاق بەھرىلىنىش ئۈنۈمىگە ئىگە. ئىستاتىستىكىلىق سانلىق مەلۇماتتا كۆرسىتىلىشىچە، نۆۋەتتە، شىنجاڭدىكى يەككە سودا - سانائەتچىلەرنىڭ سانى پۈتۈن ئاپتونوم رايوندىكى تىجارەت ئاساسىي گەۋدىلىرى ئومۇمىي سانىنىڭ تۆتتىن ئۈچ قىسمىدىن ئاشقان بولۇپ، تەخمىنەن ％90ى 3 - كەسىپكە ئاتلىنىپ، ئاممىنىڭ تۇرمۇشى بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك بولغان يېمەك - ئىچمەك، پارچە سېتىش قاتارلىق ساھەلەرگە كەڭ تارقالغان. پۈتۈن شىنجاڭدىكى يەككە سودا - سانائەتچىلەر 3 مىليون 200 مىڭغا يېقىن كىشىنىڭ ئىشقا ئورۇنلىشىشىغا تۈرتكە بولغان.
«ئېھتىياجغا قاراپ ئىش كۆرۈپ» تەرەققىيات قۇۋۋىتىنى يېتىلدۈرۈش
يەككە ئىگىلىكنىڭ جۇش ئۇرۇپ راۋاجلىنىشى شىنجاڭنىڭ يېقىنقى يىللاردىن بۇيانقى «ئېھتىياجغا قاراپ ئىش كۆرۈش» سىياسەت سىستېمىسىدىن ئايرىلالمايدۇ.
2023 - يىلى 4 - ئايدا، دۆلەت 12 ئۆلكىدە يەككە سودا - سانائەتچىلەرنى تىپقا ئايرىپ، تۈرگە ئايرىپ دەل جايىدا يار - يۆلەك بولۇش خىزمىتىنى ئالغا سىلجىتىشنى باشلىدى. شىنجاڭ ئالدىن يولغا قويۇپ، ئالدىن سىناق قىلىپ، ئىلى قازاق ئاپتونوم ئوبلاستى، قەشقەر ۋىلايىتىدە نۇقتىدا سىناق قىلدى ھەم ئاپتونوم رايونىمىزدىكى تۇنجى تۈركۈمدە 52 «داڭلىق، خاس، ئەلا، يېڭى» يەككە سودا - سانائەتچىنى مۇۋەپپەقىيەتلىك ئىلتىماس قىلدى.
2023 - يىلى 11 - ئايدا، ئاپتونوم رايونلۇق پارتىيە كومىتېتى، ئاپتونوم رايونلۇق خەلق ھۆكۈمىتى «شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىنىڭ پۇقراۋى ئىگىلىكنىڭ تەرەققىي قىلىپ زورىيىشىنى ئىلگىرى سۈرۈش توغرىسىدىكى بىرقانچە سىياسەت - تەدبىرى»نى بېسىپ تارقاتتى. بۇنىڭ ئىچىدە، بىر قىسىم سىياسەتلەر سودا - سانائەتچىلەرگە قارىتىلغان. «سىياسەت - تەدبىرى»دە مۇنداق ئوتتۇرىغا قويۇلدى: 2027 - يىلىنىڭ ئاخىرىغىچە، قوشۇلما قىممەت بېجىدىكى كىچىك كۆلەملىك باج تاپشۇرغۇچىلار، كىچىك تىپتىكى پايدىسى ئاز كارخانىلار ۋە يەككە سودا - سانائەتچىلەردىن «ئالتە باج، ئىككى ھەق» يېرىم كېمەيتىپ ئېلىنىدۇ، ئايلىق سېتىش سوممىسى 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن قوشۇلما قىممەت بېجىدىكى كىچىك كۆلەملىك باج تاپشۇرغۇچىلاردىن قوشۇلما قىممەت بېجى كەچۈرۈم قىلىنىدۇ، يەككە سودا - سانائەتچىلەرنىڭ يىللىق باج تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك تاپاۋەت سوممىسىنىڭ 2 مىليون يۈەندىن ئېشىپ كەتمىگەن قىسمىغا شەخسىي تاپاۋەت بېجىنىڭ يېرىمى كېمەيتىپ ئېلىنىدۇ. نۇقتىلىق كىشىلەر توپىدىكى يەككە تىجارەت بىلەن شۇغۇللانغۇچىلارغا قارىتا، تەرتىپ بويىچە قوشۇلما قىممەت بېجى قاتارلىق باج ھەقلىرىنى كېمەيتىش چېكى ھەربىر تىجارەتچىنىڭ ھەر يىلى 14 مىڭ 400 يۈەن بولۇشتىن 24 مىڭ يۈەن بولۇشقا تەڭشىلىدۇ...
ئەگەر بۇ ئومۇمىي مەنپەئەتدارلىق سىياسەتلىرى «قۇياش نۇرى تەكشى سېپىلىش» دېيىلسە، ئۇنداقتا 2024 - يىلىدىكى ئىسلاھاتتا «دەل جايىدا تەدبىر قوللىنىش» تېخىمۇ گەۋدىلەندى. 2024 - يىلى 2 - ئايدا، ئاپتونوم رايونلۇق بازار نازارەت قىلىش - باشقۇرۇش ئىدارىسى ئاپتونوم رايونلۇق تەرەققىيات ۋە ئىسلاھات كومىتېتى قاتارلىق 16 تارماق بىلەن بىرلىكتە «يەككە سودا - سانائەتچىلەرگە تىپ ۋە تۈرلەر بويىچە دەل جايىدا يار - يۆلەك بولۇشنى قانات يايدۇرۇپ، يەككە سودا - سانائەتچىلەرنىڭ يۇقىرى سۈپەتلىك تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش توغرىسىدىكى يولغا قويۇش لايىھەسى»نى بېسىپ تارقىتىپ، 42 ماددىلىق خاسلاشقان تەدبىرنى قوللىنىپ، يەككە سودا - سانائەتچىلەرگە قارىتا تىپ ۋە تۈرلەر بويىچە دەل جايىدا يار - يۆلەك بولدى.
«يولغا قويۇش لايىھەسى»دە يەككە سودا - سانائەتچىلەر «تىرىكچىلىك قىلىش تىپىدىكىلەر» «ئۆسۈپ يېتىلىش تىپىدىكىلەر» «تەرەققىي قىلىش تىپىدىكىلەر»دىن ئىبارەت ئۈچ تۈرگە ئېنىق ئايرىلدى ھەم «داڭلىق، خاس، ئەلا، يېڭى» تۆت تۈردىكى خاس تىجارەتچىلەرگە قارىتا يېتىشتۈرۈش لايىھەسى تۈزۈپ بېكىتىلدى: يېڭىدىن ئىش باشلىغان «تىرىكچىلىك قىلىش تىپى»دىكى يەككە سودا - سانائەتچىلەرنىڭ تىجارەت تەننەرخىنى تۆۋەنلىتىشىگە ئەھمىيەت بېرىلىپ، ئىگىلىك تىكلەش ھاياتىي كۈچى ئۇرغۇتۇلىدۇ؛ كۈچ توپلاپ ئاتلىنىشقا تەق تۇرغان «ئۆسۈپ يېتىلىش تىپى»دىكى يەككە سودا - سانائەتچىلەرنىڭ ئادەم ئىشلىتىش يوللىرىنى راۋانلاشتۇرۇش، كەسپىي ماھارەت بويىچە تەربىيەلەشنى كۈچەيتىشىگە ئەھمىيەت بېرىلىدۇ؛ يوشۇرۇن كۈچى كۈچلۈك بولغان «تەرەققىي قىلىش تىپى»دىكى يەككە سودا - سانائەتچىلەرنىڭ باشقۇرۇش سەۋىيەسىنى ئۆستۈرۈشىگە ئەھمىيەت بېرىلىپ، تىپ ئۆزگەرتىپ دەرىجىسىنى ئۆستۈرۈشكە يېتەكلىنىدۇ.
يەككە ئىگىلىكنىڭ يېڭى ھاياتىي كۈچىنى ئۇرغۇتۇش
سىياسەت قورال ساندۇقىنىڭ دەرىجىسى سىجىل ئۆستۈرۈلۈپ، شىنجاڭنىڭ يەككە ئىگىلىكىنىڭ يېڭى ھاياتىي كۈچى ئۇرغۇتۇلدى:
2024 - يىلى، ئاپتونوم رايونلۇق بازار نازارەت قىلىش - باشقۇرۇش ئىدارىسى ئاپتونوم رايونلۇق يەرلىك پۇل مۇئامىلە باشقۇرۇش ئىدارىسى، جۇڭگو بانكىسى شىنجاڭ رايونلۇق شۆبە بانكىسى بىلەن بىرلىشىپ «تىجارەتچىلەرنى مەنپەئەتلەندۈرۈش. داڭلىق، خاس، ئەلا، يېڭى مەھسۇلات قەرز پۇلى» كىرېدىت مەھسۇلاتلىرىنى يولغا قويدى، ئەڭ يۇقىرى بولغاندا 1 مىليون 500 مىڭ يۈەنلىك، مۇددىتى ئۈچ يىللىق بولغان كىرېدىت مەھسۇلاتلىرى يەككە سودا - سانائەتچىلەرگە پەرۋاز قىلىدىغان قانات بېغىشلىدى.
2024 - يىلى، ئاپتونوم رايونلۇق بازار نازارەت قىلىش - باشقۇرۇش ئىدارىسى «يەككە سودا - سانائەتچىدىن كارخانىغا ئايلىنىش» كەسپىنى بېجىرىشتىكى توسۇق نۇقتىلارنى راۋانلاشتۇردى. مەمۇرىي ئىشلار مۇلازىمەت سىستېمىسىدىن پايدىلىنىپ، يەككە سودا - سانائەتچىدىن دەرىجىسى ئۆسۈپ كارخانا بولغانلار دۇكان نامى، ئىناۋەت كودى قاتارلىق يادرولۇق ئۇچۇرلارنى ساقلاپ قالدى، تارىخىي جۇغلانما ۋە ماركا قىممىتى داۋاملاشتۇرۇلدى.
«تۇنجى قېتىم خىلاپلىق قىلسا جازا بەرمەسلىك»تىن ئىبارەت جانلىق نازارەت قىلىش - باشقۇرۇشتىن «تىجارەتنى توختىتىش تۈزۈمى»نى ئادىمىيلىككە ئىگە قىلىپ لايىھەلەشكىچە... تىجارەت - سودا مۇھىتىدىكى ئاز - ئازدىن ياخشىلىنىشلار مۇلازىمەت ئېكولوگىيەسىنى سىجىل ئەلالاشتۇرۇپ، ئىگىلىك تىكلىگۈچىلەرنى يەڭگىل جابدۇنۇپ ئالغا ئىلگىرىلەش ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلدى.
2024 - يىلىنىڭ ئاخىرىغىچە، شىنجاڭدىكى 2 - تۈركۈمدىكى 2090 يەككە سودا - سانائەتچى دۆلەتنىڭ «داڭلىق، خاس، ئەلا، يېڭى» بويىچە بېكىتىشىدىن ئۆتتى، بۇ «باشلامچى»لار تېخىمۇ كۆپ تىجارەتچىنىڭ كەسىپلىشىش، خاسلىشىشقا قاراپ قەدەم تاشلىشىغا تۈرتكە بولماقتا.
رەتلەپ چىقىلغان سىياسەتلەردىن شىنجاڭنىڭ يەككە سودا - سانائەتچىلەرنى يۆلەشتىكى چوڭقۇر قاتلاملىق لوگىكىسىنى چۈشەنگىلى بولىدۇ: «سۇ قويۇپ بېرىپ بېلىق بېقىش»تىن «ئۆستەڭ چېپىپ سۇ باشلاش»قىچە، «سان جەھەتتىكى جۇغلىنىش»تىن «سۈپەت جەھەتتىكى ھالقىش»قىچە، شىنجاڭ تىپ ۋە تۈرلەرگە ئايرىشتەك «كەشتە تىكىش ماھارىتى» بىلەن يەككە سودا - سانائەتچىلەرنىڭ پۈتۈن ھاياتلىق دەۋرىيلىكىنى قاپلىغان مۇلازىمەت سىستېمىسىنى بەرپا قىلماقتا.
2 مىليونىنچى تىجارەتچى يېڭى باشلىنىش نۇقتىسى قىلىنىپ، شىنجاڭنىڭ يەككە ئىگىلىك ھېكايىسى داۋاملىق پۈتۈپ چىقىلماقتا. ھەنىپە توختىنىڭ دۇكان ۋىۋىسكىسى ئېسىلىپ كۆز ئالدىمىزدا نامايان بولغان شۇ پەيتتە، بۇ مۇنبەت تۇپراقتىكى سانسىزلىغان ئىگىلىك تىكلەش ئارزۇسى سىياسەتنىڭ باھار شامىلىدا چوڭقۇر يىلتىز تارتىپ باراقسان ئۆسمەكتە. يەككە ئىگىلىكنىڭ ھاياتىي كۈچى شىنجاڭنىڭ يۇقىرى سۈپەتلىك تەرەققىياتىنىڭ رەڭدار مەنزىرىسىنى سىزىپ چىقىدۇ.
