□ئانار بۇلۇت\شىنجاڭ گېزىتى مۇخبىرى رايىدە، ئىختىيارىي مۇخبىر ليۇ پېڭ
«ئالغازى، سىز ئۆيدىمۇ؟ سىزگە تۆلەم پۇل ئەكەلدىم!» 3 ـ ئاينىڭ 14 ـ كۈنى، دۆربىلجىن ناھىيەسى خوجېرتى موڭغۇل يېزىسىنىڭ مۇئاۋىن يېزا باشلىقى جاسقانات نۇربولات ئالغازى قاھارباينىڭ ئۆيىنىڭ ئىشىكىدىن كىرىپلا، ئۈنلۈك توۋلىدى.
بۇ يىل 49 ياشقا كىرگەن ئالغازى خوجېرتى موڭغۇل يېزىسى جايېر كەنتىدىكى چارۋىچى. 2024 ـ يىلى، G335 تاشيول قۇرۇلۇشىدا ئۇنىڭ ئائىلىسىنىڭ 70 مو ئوتلاق يېرى ئېلىپ ئىشلىتىلدى، ئەسلىدە ئۇ 125 مىڭ يۈەن تۆلەم پۇلنى ئالغاندا، ئۆز ئائىلىسىنىڭ باقمىچىلىق كۆلىمىنى كېڭەيتىشنى ئويلىغانىدى، لېكىن ئىش ئۇنداق ئوڭۇشلۇق بولمىدى.
«ئۇنىڭ يېرى بىلەن تەڭ ئېلىپ ئىشلىتىلگەن يەردىن يەنە 17 ئائىلىلىك چارۋىچىنىڭ ئوتلاق يېرى بار ئىدى، بۇ ئوتلاقلار تولى ناھىيەسى تەۋەسىدىكى جايېر تېغىغا جايلاشقان بولۇپ، رايون ھالقىپ ئىشلىتىشكە تەۋە، ئۇنىڭ ئۈستىگە تۈزۈلمە ئىسلاھاتى ئېلىپ بېرىلغاچقا، بىر قىسىم چارۋىچىلارنىڭ يەنە ئالاقىدار كىنىشكىلەرنى تولۇقلىشىغا توغرا كېلەتتى، شۇنداق قىلىپ تۆلەم پۇل ئىزچىل تارقىتىلمىغانىدى.» ئالغازى مۇنداق دېدى: ئەتىيازلىق تېرىلغۇغا تەييارلىق كۆرۈش مەزگىلى يېتىپ كەلدى، قولۇمدا پۇل يوق بولغاچقا، كۈندە تىت ـ تىتلىق ئىچىدە ئۆتتۈم.
بۇ مەسىلىنى تېز ھەل قىلىش ئۈچۈن، بۇ يىلنىڭ بېشىدا، يېزىلىق پارتىيە كومىتېتى، كەنتتە تۇرۇشلۇق خىزمەت ئەترىتى ۋە كەنت «ئىككى كومىتېت»ى ئىش بېجىرىش گۇرۇپپىسى تەشكىللەپ، تەشەببۇسكارلىق بىلەن ئالاقىدار ئورۇنلارغا قاتراپ يۈرۈپ بېجىرىشنى ماسلاشتۇرۇپ، ئاخىر G335 تاشيول قۇرۇلۇشىغا يەر تۆلىمى بېرىش خىزمىتىنى تاماملىدى.
دۆربىلجىن ناھىيەلىك خەلق ئىشلىرى ئىدارىسىدىن جايېر كەنتىدە تۇرۇشلۇق 1 ـ شۇجى نۇريلاش جۇماش مۇنداق دېدى: ھازىر 18 چارۋىچى تۆلەم پۇلنى قولىغا ئالدى، كۆپچىلىكنىڭ ئەتىيازلىق تېرىلغۇغا تەييارلىق كۆرۈش خىزمىتىگە دەخلى يەتمىدى.
يېڭى يىل كىرگەندىن بۇيان، دۆربىلجىن ناھىيەسى ئەتىيازلىق تېرىلغۇ ئىشلەپچىقىرىشىنى زىچ چۆرىدەپ، «پارتىيە ئەزالىرى، كادىرلار ئەمەلىي ئىش قىلىشتا بەسلىشىمىز، تارماقلار بىرلىكتە قىيىن مەسىلىلەرنى ھەل قىلىمىز» دېگەن شوئارنى ياڭراتتى. پۈتۈن ناھىيەدىكى ھەرقايسى تارماقلار ھەمكارلىشىپ كۈچ چىقىرىپ، ئامما ئىشلەپچىقىرىش، تۇرمۇشتا ئۇچرىغان غەم قىلىۋاتقان ئىشلار، ئەندىشە قىلىۋاتقان ئىشلار، باش قاتۇرۇۋاتقان ئىشلارغا قارىتا «بىر قېتىمدىلا» ئاخىرغىچە ئىزچىللاشتۇرۇپ، «بىر يۈرۈش تەدبىر»لەر ئارقىلىق جايىدا ئەمەلىيلەشتۈرۈپ، ھەربىر ئەمەلىي قىيىن مەسىلىنى ھەقىقىي ھەل قىلدى، ئالغازى قىلغان ئىش بۇلارنىڭ ئىچىدىكى پەقەت بىر تىپىك مىسال.
دۆربىلجىن ناھىيەسى گۇرتى يېزىسى كۆكسۇ كەنتىدە 18 ئائىلىلىك كەنت ئاھالىسى ئەتىيازلىق تېرىلغۇ مەبلىغى يېتىشمەسلىك مەسىلىسىگە دۇچ كەلدى، دۆربىلجىن ناھىيەلىك بازار نازارەت قىلىش ـ باشقۇرۇش ئىدارىسىنىڭ كەنتتە تۇرۇشلۇق خىزمەت ئەترىتى ئەھۋالدىن خەۋەر تاپقاندىن كېيىن، پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرى بىلەن پىكىر ئالماشتۇرۇپ، ماسلاشتۇرۇپ، مۇۋەپپەقىيەتلىك ھالدا كەنت ئاھالىلىرىگە ياردەملىشىپ 1 مىليون 600 مىڭ يۈەن قەرز پۇل ئىلتىماس قىلىپ بېرىپ، ئۇلارنىڭ كۆز ئالدىدىكى جىددىي قىيىنچىلىقىنى ھەل قىلدى.
دۆربىلجىن ناھىيەسى چۈنفېڭ يېزا ئىگىلىك ماددىي ئەشيالىرىنى سېتىش بۆلۈمىنىڭ مەسئۇلى ۋاڭ چۈنفېڭ جېلئاغاش بازىرىدىكى سۇڭ خېلىن، شەھەر ئەتراپى يېزىسى بارلىق كۇرە 2 ـ كەنتىدىكى جاڭ يۇڭگۇي، شەھەر ئەتراپى يېزىسى بىيجاۋ كەنتىدىكى ۋاڭ لىننىڭ ئەتىيازلىق تېرىلغۇ مەبلىغى كەمچىل ئىكەنلىكىنى بىلگەندىن كېيىن، ئايرىم ـ ئايرىم ھالدا 5000 يۈەن قىممىتىدىكى قوناق ئۇرۇقى، 2600 يۈەنلىك يېڭى تىپتىكى سۇيۇق ئوغۇت، 10 مىڭ يۈەندىن ئارتۇق قىممەتتىكى ئاپتاپپەرەس ئۇرۇقى، بىيوئاقسىل تېخنىكىسى ئارقىلىق ئوزۇقلۇقنىڭ ئېقىپ كېتىشىنى تىزگىنلەش ئوغۇتىنى ھەقسىز يەتكۈزۈپ بېرىپ، ھەم دېھقانلارنىڭ ئەتىيازلىق تېرىلغۇغا تەييارلىق كۆرۈش ئېھتىياجىنى ھەل قىلدى، ھەم يېزا ئىگىلىك تېرىقچىلىق قۇرۇلمىسىنى ئۆزگەرتىش ئارقىلىق، دېھقانلارنىڭ «قان ئىشلەش ئىقتىدارى»نى ئۆستۈرۈپ، كىرىمنى ئاشۇرۇش نىشانىغا يەتتى.
كەنت ئاھالىلىرىنىڭ «خاتىرجەم ئېتىزلىق»تا تېرىقچىلىق قىلىشى ئۈچۈن، دۆربىلجىن ناھىيەلىك يېزا ئىگىلىكى ـ يېزا ئىدارىسىمۇ بىكار تۇرمىدى. ئۇلار ئىدارىدىن 30دىن ئارتۇق پارتىيە ئەزاسى، تېخنىكا، كەسپىي تايانچ كادىرىنى ئاجرىتىپ، پارتىيە ئەزالىرى ئەتىيازلىق تېرىلغۇدا «دېھقانلارغا ياردەم بېرىش» مۇلازىمەت ئەترىتىدىن ئۈچنى تەشكىللەپ قۇرۇپ، يېزا ئىگىلىك ئىشلەپچىقىرىشىنىڭ بىرىنچى سېپىگە چوڭقۇر چۆكتى. مۇلازىمەت ئەترەتلىرى «كۆچمە پەن ـ تېخنىكا دەرسخانىسى» تەسىس قىلىپ، دېھقان ئائىلىلىرى ئۈچۈن نەق مەيداندا «تومۇر تۇتۇپ دىياگنوز قويۇپ»، 110دىن ئارتۇق تېخنىكىلىق قىيىن مەسىلىنى ھەل قىلىپلا قالماي، يەنە ئاشلىق تېرىش ياردەم پۇلى، زاكاز بويىچە سېتىۋېلىش، سىياسەت خاراكتېرلىك سۇغۇرتا قاتارلىق سىياسەتلەر بويىچە نەق مەيداندا مۈجمەل مەسىلىلەرگە جاۋاب بېرىپ، قانۇننى ئومۇملاشتۇرۇپ مۈجمەل مەسىلىلەرگە جاۋاب بېرىشنى «پۇقرالارنىڭ قەلبىگىچە تۇتاشتۇرۇش»نى ئىشقا ئاشۇردى.
دۆربىلجىن ناھىيەلىك يېزا ئىگىلىكى ـ يېزا ئىدارىسى پارتىيە گۇرۇپپىسىنىڭ شۇجىسى فەن ۋېنتيەن مۇنداق دېدى: «ئەتىيازلىق تېرىلغۇ ئىشلەپچىقىرىشى ئاخىرلاشمىغۇچە، مۇلازىمەت قوشۇنىنى قايتۇرۇپ كەلمەيمىز».
ھەرقايسى تەرەپلەرنىڭ ئورتاق تىرىشچانلىقىدا، دۆربىلجىن ناھىيەسىنىڭ ئەتىيازلىق تېرىلغۇغا كاپالەتلىك قىلىش خىزمىتى تەرتىپلىك ئالغا سىلجىتىلدى. نۆۋەتتە، دۆربىلجىن ناھىيەسىدىكى 1 مىليون 370 مىڭ مو ئەتىيازلىق تېرىلغۇ كۆلىمى ئېھتىياجلىق بولغان 3 مىليارد 530 مىليون يۈەن قەرز پۇل، 1250 توننا ئۇرۇق، 32 مىڭ 150 توننا خىمىيەۋى ئوغۇت، 2500 توننا سولياۋ يوپۇقنىڭ ھەممىسى تەييارلاپ تەق قىلىندى.
