□ئانار بۇلۇت\شىنجاڭ گېزىتى مۇخبىرى خېي خۇڭۋېي
3 ـ ئاينىڭ 27 ـ كۈنى، شىنجاڭ تاشقى ئىقتىساد ـ سودا جەمئىيىتى 1 ـ نۆۋەتلىك ئەزالار يىغىنىنىڭ 3 ـ قېتىملىق يىغىنى ئۈرۈمچىدە ئېچىلدى. يىغىندىكى بىر گۇرۇپپا جانلىق سانلىق مەلۇماتلار كىشىنى روھلاندۇرىدۇ: 2021 ـ يىلىدىن 2024 ـ يىلىغىچە، شىنجاڭنىڭ ئىمپورت ـ ئېكسپورت ئومۇمىي سوممىسى 156 مىليارد 910 مىليون يۈەندىن ئېشىپ 435 مىليارد 110 مىليون يۈەنگە يېتىپ، يىللىق ئوتتۇرىچە ئېشىش سۈرئىتى %40.5كە يېتىپ، 100 مىليارد يۈەنلىك ئۈچ پەشتاقتىن ئۇدا ھالقىپ، تارىخىي يېڭى يۇقىرى سەۋىيە يارىتىلدى. «بىر بەلباغ، بىر يول»نى ئورتاق بەرپا قىلىش تەشەببۇسى ۋە جۇڭگو (شىنجاڭ) ئەركىن سودا سىناق رايونى قۇرۇلۇشىنىڭ قوش تۈرتكىسىدە، شىنجاڭ كارخانىلىرى ئېچىۋېتىش قىياپىتى بىلەن «سىرتقا چىقىش»نى تېزلىتىپ، يىپەك يولى ئىقتىساد بەلبېغى يادرولۇق رايونى قۇرۇلۇشىغا جۇشقۇن قۇۋۋەت بېغىشلىماقتا.
«بىر بەلباغ، بىر يول»دىكى رايون ئورنى ئەۋزەللىكى ۋە ئەركىن سودا سىناق رايونى تۈزۈمىدە يېڭىلىق يارىتىشقا تايىنىپ، شىنجاڭ چېگرا بويىدىكى رايوندىن جۇڭگو بىلەن چەت ئەلنى تۇتاشتۇرىدىغان خەلقئارا تۈگۈنگە ئايلاندى. سانلىق مەلۇماتلاردا كۆرسىتىلىشىچە، 2024 ـ يىلى، شىنجاڭنىڭ تاشقى سودا ئىمپورت ـ ئېكسپورت ئومۇمىي سوممىسىنىڭ ئېشىش سۈرئىتى مەملىكەت بويىچە 3 ـ ئورۇندا تۇرغان، چېگرا ھالقىغان ئېلېكتىرونلۇق سودا، بازاردىن سېتىۋېلىش قاتارلىق يېڭى كەسىپ ھالىتى ئېشىشنىڭ يېڭى موتورىغا ئايلانغان.
«شىنجاڭ سىياسەت، مەبلەغ، مۇلازىمەتتىن ئىبارەت ئۈچ يۆنىلىشتە كۈچ چىقىرىپ، تاشقى سودىنى مۇقىملاشتۇرۇش بىرىكمە تەدبىرىنى ياخشى يولغا قويماقتا.» ئاپتونوم رايونلۇق سودا نازارىتى پارتىيە گۇرۇپپىسىنىڭ شۇجىسى، مۇئاۋىن نازىر لى شۈەن مۇنداق بىلدۈردى: بۇ يىل ئاپتونوم رايونلۇق سودا نازارىتى چېگرا ھالقىغان ئېلېكتىرونلۇق سودا ئېكسپورتىنى كېڭەيتىپ، مەملىكەت سىرتى ئامبىرى قۇرۇلۇشى خىزمىتىنى ئالغا سىلجىتىپ، يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلىرى، يۇقىرى، يېڭى تېخنىكا، ماشىنا ـ ئېلېكتىر ئۈسكۈنىلىرى قاتارلىق كارخانىلارنىڭ سۇغۇرتا ھەققى يۇقىرى چېكىنى ئۆستۈرۈپ، كارخانىلارنى قوللاش سالمىقىنى زورايتىدۇ.
كارخانىلارنىڭ «سىرتقا چىقىشى»دىكى مۇھىم تۈرتكە بولۇش سۈپىتى بىلەن، شىنجاڭ تاشقى ئىقتىساد ـ سودا جەمئىيىتى 2023 ـ يىلى قۇرۇلغاندىن بۇيان، ئالاھىدە تىرانسفورموتور سانائىتى پاي چەكلىك شىركىتى، يېما گۇرۇھى چەكلىك شىركىتى قاتارلىق 116 كارخانىنى ئەزالىققا قوبۇل قىلدى، بۇ، دۆلەت كارخانىلىرى، پۇقراۋى كارخانىلار، پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرى قاتارلىق كۆپ خىل سۇبيېكتلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. 2024 ـ يىلى، بۇ جەمئىيەت 237 مەيدان قېتىم چېگرا ئىچى ـ سىرتى ئىقتىساد ـ سودا پائالىيىتىنى تەشكىللەپ، كارخانىلارنىڭ «جۇڭگو − قازاقىستان يەرلىك ھەمكارلىق مۇنبىرى» قاتارلىق پائالىيەتلەرگە چوڭقۇر قاتنىشىشىغا تۈرتكە بولۇپ، موڭغۇلىيە دۆلىتى، ئۆزبېكىستان قاتارلىق دۆلەتلەر بىلەن كان ئېچىش، ئېنېرگىيە، يېزا ئىگىلىكى قاتارلىق ساھەلەردە ھەمكارلىق ئەسلەتمىسى ئىمزالاپ، ئوتتۇرا ئاسىيا، ئوتتۇرا، شەرقىي ياۋروپانى قاپلىغان ئىقتىساد ـ سودا تورىنى دەسلەپكى قەدەمدە بەرپا قىلدى.
«جەمئىيىتىمىز كۆۋرۈك بولۇپلا قالماي، يەنە يول باشلىغۇچ بولدى». شىنجاڭ تاشقى ئىقتىساد ـ سودا جەمئىيىتىنىڭ جەمئىيەت باشلىقى، يېما گۇرۇھى چەكلىك شىركىتىنىڭ باش دىرېكتورى چېن گاڭ مۇنداق تونۇشتۇردى: جەمئىيىتىمىز تاشقى سودا، تەمىنلەش زەنجىرى قاتارلىق كەسپىي كومىتېتلارنى تەسىس قىلدى، پۈتۈن يىلدا 1000 پارچىغا يېقىن سىياسەت يەشمىسىنى ئېلان قىلدى، كارخانىلارنى «رايون ئومۇميۈزلۈك ئىقتىسادىي ھەمراھلىق مۇناسىۋىتى كېلىشىمى» (RCEP) پايدىسىدىن بەھرىلىنىش، باج قايتۇرۇش يېڭى سىياسىتى قاتارلىق «ئەمەلىي جەڭ تەدبىرى» بىلەن تەمىنلىدى، جەمئىيىتىمىز يەنە كارخانىلارنى قەشقەر قاتارلىق جايلاردىكى چېگرا پورتلىرىغا بېرىپ تەكشۈرۈپ تەتقىق قىلىپ، شىنجاڭ ئەركىن سودا سىناق رايونى سىياسىتى بىلەن دەل جايىدا ئۇدۇللىشىشقا تەشكىللىدى.
بۇ جەمئىيەت بىر قىسىم كارخانىلارنىڭ «سىرتقا چىقىش» ئىقتىدارىدىكى كەمتۈكلۈكلەرگە قارىتا، «شىنجاڭ تاشقى ئىقتىساد ـ سودا چوڭ دەرسخانىسى»نى ئىجادىي تەسىس قىلىپ، ئالىي مەكتەپلەردىكى ئالىملار، ساھە مۇتەخەسسىسلىرىنى ئەركىن سودا سىناق رايونى قۇرۇلۇشى، چېگرا ھالقىغان پۇل مۇئامىلە قاتارلىق باش تېمىلارنى چۆرىدەپ 24 مەيدان قېتىم دەرس ئۆتۈشكە تەكلىپ قىلدى، دەرسكە قاتناشقانلار 3500 ئادەم قېتىمدىن ئاشتى. شۇنىڭ بىلەن بىللە، شىنجاڭ مالىيە ـ ئىقتىساد داشۆسى، شىنجاڭ داشۆ بىلەن ئىشلەپچىقىرىش ـ ئوقۇتۇش ـ تەتقىقات بازىسىنى ئورتاق قۇرۇپ، «خەلقئارا قائىدىلەرنى تولۇق بىلىدىغان + رايون ۋە دۆلەت ئەھۋالىغا پىششىق بولغان» بىرىكمە تىپتىكى ئىختىساسلىقلارنى يېتىشتۈردى.
«بۇ جەمئىيەت سىياسەت يەشمىسى بىلەن تەمىنلىگەچكە ۋە مىسال ئۆرنەكلىرىنى ھەمبەھرىلىگەچكە، بىز ئوتتۇرا ئاسىيادا بازار كېڭەيتكەن چاغدا نۇرغۇن ئەگرى يولنى ئاز ماڭدۇق» دېدى شىنجاڭ جۇڭۋېي پولات قۇرۇلما شىركىتىنىڭ باش دىرېكتورى رېن خۇييى.
شىنجاڭ جۇڭتەي ئىمپورت ـ ئېكسپورت سودا چەكلىك شىركىتىنىڭ باش مۇدىرى، باش دىرېكتور شۈ جۈنفېڭ مۇنداق بىلدۈردى: شىركىتىمىز بازارنى دەل جايىدا ئىگىلەش ۋە كەسىپ ئەندىزىسىدە ئۈزلۈكسىز يېڭىلىق يارىتىشنى داۋاملىق كۈچەيتىپ، تىجارەت، سېتىشنىڭ يېڭى ئېشىش نۇقتىسى ئۈستىدە پائال ئىزدىنىپ، مەملىكەت سىرتى بازىرىدىكى ئۈلۈشنى تىرىشىپ ئاشۇرۇپ، خەلقئارا سودا تەرەققىيات بوشلۇقىنى تەدرىجىي كېڭەيتىدۇ، جۇڭتەي خەلقئارا سودىسىنىڭ دۇنياۋى بازاردىكى تونۇلۇش دەرىجىسى ۋە سۆز ھوقۇقى جەھەتتە سىجىل چوڭقۇر ئىزدىنىدۇ ۋە ئۇنى قوغدايدۇ.
«14 ـ بەش يىل»لىق يىرىك پىلان تاماملىنىدىغان يىل ھەم ئاپتونوم رايون قۇرۇلغانلىقىنىڭ 70 يىللىقىدىن ئىبارەت تارىخىي تۈگۈندە تۇرۇۋاتقان شىنجاڭ كارخانىلىرىنىڭ «سىرتقا چىقىش» قەدىمى تېخىمۇ پۇختا بولدى. چېن گاڭ مۇنداق دېدى: 2025 ـ يىلى، جەمئىيىتىمىز ئوتتۇرا ئاسىيا دۆلەتلىرى بىلەن رەقەملىك ئىقتىساد، يېشىل ئىقتىساد قاتارلىق ساھەلەردىكى ھەمكارلىقنى چوڭقۇرلاشتۇرۇپ، كارخانىلارنى ئاز دېگەندە ئون مەيدان خەلقئارالىق يۇقىرى دەرىجىلىك كۆرگەزمىگە قاتنىشىشقا تەشكىللەپ، شىنجاڭ ئەركىن سودا سىناق رايونىنىڭ «چېگرا پورتى + كەسىپلەر باغچە رايونى» بويىچە ھەمتۈرتكە بولۇپ يېڭىلىق يارىتىشىغا تۈرتكە بولىدۇ، توقۇمىچىلىق، كىيىم ـ كېچەك، يېڭى ئېنېرگىيە جابدۇقلىرى قاتارلىق شىنجاڭ ماركىلىرىنىڭ خەلقئارادىكى تونۇلۇش دەرىجىسىنى ئۆستۈرۈشكە كۈچ قوشىدۇ.
كولدۇرما قەدىمىي يولدا يېڭى مېلودىيە ياڭراتتى، پولات ـ تۆمۈر يىپەك يولى ھەسەن ـ ھۈسەنگە تۇتاشتى. ئەركىن سودا سىناق رايونى تۈزۈمىدە يېڭىلىق يارىتىش پايدىسىنىڭ سىجىل قويۇپ بېرىلىشىگە ئەگىشىپ، شىنجاڭ «ئەگىشىپ يۈگۈرگۈچى»دىن «باشلاپ يۈگۈرگۈچى» بولۇشقا قاراپ ھالقىماقتا. جۇڭگو زېمىنى كۆلىمىنىڭ ئالتىدىن بىر قىسمىنى ئىگىلەيدىغان بۇ مېھىرلىك تۇپراق تېخىمۇ ئېچىۋېتىلگەن كەڭ قورساقلىقى بىلەن دۇنياغا قۇچاق ئاچىدۇ.
