□ جاڭ بېي
ئاي تولغان يەنە بىر جۇڭچيۇ، يەنە بىر مەيدان جەم بولۇش شادلىقى. قەدىمدىن ھازىرغىچە نۇر چېچىپ كەلگەن تولۇن ئاي جۇڭخۇا ئوغۇل - قىزلىرىنىڭ قەلبىنىڭ چوڭقۇر قاتلىمىدىكى ئۈزۈلمەس مېھىر - مۇھەببەتنى ئۇرغۇتۇپ كەلمەكتە، شۇنداقلا بۈگۈنكى خۇاشيا زېمىنىدىكى تاغ - دەريالار ۋە كەڭ دالىلارغا نۇر چاچماقتا. جۇڭچيۇ كاتتا بايرىمىدا، ئاسماندىكى ئاينى بىرلىكتە تاماشا قىلىش كىشىلەر ئارىسىدىكى مېھىر - مۇھەببەتنى تېخىمۇ ھېس قىلدۇرىدۇ.
ئاسماندا سۈتتەك تولۇن ئاي بولۇپ، تىيانشاننىڭ جەنۇبى - شىمالى كاتتا بايرامنى بىللە ئۆتكۈزۈش شادلىقىغا چۆمۈپلا قالماي، تېخىمۇ مۇھىمى ھاياتىي كۈچ ئۇرغۇپ تۇرغان، مول ھوسۇل شادلىقىغا تولغان شېرىن دەملەرنى نامايان قىلغانىدى. جەم بولۇش ئائىلە زىياپىتىدە، چۆل - باياۋان، تىيانشان تېغىنىڭ قارلىق سۈيىدە بېقىلغان «شىنجاڭ ماركىسىدىكى دېڭىز مەھسۇلاتلىرى» يېڭىلىق يارىتىش تەمىگە ئىگە بولغانىدى؛ مەملىكەت بويىچە بازىرى ئىتتىك بولغان قايماقلىق يۆبىڭ، «قايتا ئويغانغان» باۋشياڭخۇا يۆبىڭىنى بىر پارچە ئوشتۇپ تېتىغاندا، قويۇق يەرلىك پۇراققا ئىگە تەم، تېخىمۇ مۇھىمى ئۇزاق يىللاردىن بۇيان داۋاملىشىپ كەلگەن جۇڭخۇانىڭ جەلپكارلىقى بار ئىدى.
دەم ئېلىش كۈنلىرىدىكى ئازادىلىككە تولغان پەيتتە، ئالتايدىكى كەڭ دالىلارنى سەيلە قىلغىلى، قەشقەر قەدىمىي شەھىرىدىكى دېرىزىلەرگە يۆلىنىپ تۇرغىلى، ئاي شولىسى چۈشكەن قەدەھنى تۇتقىلى، يىراقتىكىلەرنى سېغىنىپ ئەتراپتىكىلەر بىلەن جەم بولۇش شادلىقىدىن قانغۇچە ھۇزۇرلانغىلى بولىدۇ. ئەۋلادمۇئەۋلاد كىشىلەر سېغىنىش ۋە ھۇزۇرلىنىش، بەختكە تولۇش ۋە جەم بولۇش ھېسسىياتىنى سۈتتەك تولۇن ئايغا باغلىغان. تېخىمۇ قىممەتلىك بولغىنى شۇكى، ئۇزاق يىللاردىن كېيىنكى بۈگۈنكى كۈندە، بۇ رومانتىك ھېسسىيات يىللارنىڭ ئۆتۈشى بىلەن سۇسلىشىپ كەتمەستىن، بەلكى تېخىمۇ مول ماددىي شارائىتتا كىشىنى ھاياجانغا سالىدىغان تېخىمۇ كۆپ تەسىرلىك قىياپەتلەرنى بارلىققا كەلتۈردى. قەدىمدىن ۋە ھازىردىن ھالقىغان بۇ مەنىۋى كۈچ ئۇلاشنى قانداقمۇ ئىنسانىيەت جەمئىيىتىدىكى ئەڭ تەسىرلىك ئومۇمىي خور دېمەي تۇرالايمىز.
دەل ئاي تولغان ياخشى مەزگىل. جۇڭخۇا مۇنەۋۋەر ئەنئەنىۋى مەدەنىيىتىنىڭ تومۇر سوقۇش رىتىمىغا ئەگىشىپ، تىيانشان ئوغۇل - قىزلىرى مۇقەررەر ھالدا ئىتتىپاقلىشىپ جاسارەت بىلەن ئالغا ئىلگىرىلەش قىياپىتى ئارقىلىق تېخىمۇ تەسىرلىك دەۋر مېلودىيەسىنى ياڭرىتىدۇ.
(«سۆز ھەممىگە» ماقالە ئەۋەتىش پوچتا ساندۇقى: xjrbplb@126.com)
